Yazar eserini iki cilt olarak hazýrlamýþ, I. ciltte Osmanlý Devleti'nin çok saðlam bir manevi temele dayandýrýlarak, tarihte ilk defa olmak üzere nasýl bir "siyasi kardeþlik birliði" olarak teþekkül ettiðini belirtmiþtir. Devletin tarihine toplu bir bakýþ atfederek; kuruluþ, yükselme, duraklama ve gerileme dönemlerinin baþlýca hadiselerine deðinip, bu hallerin sebeplerini muhakeme etmiþ, Kýrým savaþýndan sonra Abdülhamid Han'ýn tahta geçiþine kadarki siyasi durumu incelemiþtir. Abdülaziz devri vukuat ve icraatý anlatýlýrken özellikle Avrupa'nýn Osmanlý devletine bakýþý üzerinde de önemle durulmuþtur. Bu ciltte Selim III., Mahmud II., Abdülmecid, Abdülaziz hanlarýn ýslahat çalýþmalarý da birbiriyle mukayese edilerek teferruatla incelenmiþ, baþarý dereceleri sorgulanmýþ, baþarýsýzlýk sebepleri açýklanmýþtýr.
Bu eser tarihimizin karmaþýk bir dönemini tarafsýzlýk ve açýk yüreklilikle tanýtmasý açýsýndan olduðu kadar, zamanýmýz olaylarýný mukayese etme ihtiyacýný doðurmasý bakýmýndan da önemlidir. Ahmet Mithat Efendi'nin tarihimize ýþýk tutan bu eseri, bir asýr sonra yeniden günümüz Türkçesiyle yayýnlanýyor.