1608 yýlýnda Nürnberg’de, adý Türkçe’ye “Almanya’dan Konstantinopolis’e ve Kudüs’e Yapýlan Bir Yolculuk Hakkýnda Yüz Adet Güzel ve Yeni Çizimle Donatýlmýþ Üç Kitaptan Ýbaret Yeni Bir Yolculuk Öyküsü” diye çevrilebilecek bir kitap yayýnlandý. Bu kitap, Kutsal Roma-Germen Ýmparatorluðu’nun Ýstanbul’a gönderdiði elçinin maiyetindeki din adamý Salomon Schweigger tarafýndan yazýlmýþ ve resimlendirilmiþti. Schweigger kitabýnda 1577’de Viyana’dan yola çýkarak Budapeþte, Belgrad, Sofya, Filibe ve Edirne üzerinden Ýstanbul’a yaptýklarý yolculuðu ve bu kentte yaþadýðý, Sultan III. Murad’ýn padiþahlýk dönemine rastlayan dört yýlý anlatýr. Yazar, belli bir sistem gözetmeden, serbestçe düzenlediði bölümlerde bu kentten ve kent halkýnýn yaþamýndan, padiþah sarayýnda yaþayanlarýn özelliklerinden söz eder, o yýllarda geliþen olaylarý kendince yorumlar ve Türklerin 400 yýl önceki günlük yaþamý hakkýnda canlý bir tablo çizer. Schweigger’in dikkatli bir gözlemci olmasý ve ziyaret ettiði ülkenin halkýný, alýþkanlýklarýný, geleneklerini merak edip öðrenmeye çalýþmasý, bizzat yaþadýðý olaylarý gayet inandýrýcý biçimde anlatmayý baþarmasýný saðlar. Yazdýklarýný okurken, padiþahýn huzurunda ortalýða egemen olan saygý dolu sessizliði o aný yaþýyormuþçasýna hissederiz; tutsak kafilesi sokaklardan geçirilirken, o acýklý manzarayý görür gibi oluruz; cambazlarýn tehlikeli oyunlarýný hayretle izleriz; bayramlarda halkýn raðbet ettiði eðlencelere güleriz ve onunla birlikte bir hamam keyfi yaþarýz. Kuþkusuz, anlattýðý bazý olaylarý yorumlarken tarafsýz kalamaz, adil davranamaz. Ama Türklerin Hýristiyanlarý yenmelerinin sebebini araþtýrdýðý ve savaþ düzenlerini açýkladýðý bölümde, Osmanlý düzeninin ana hatlarý, örneðin týmar ve yeniçeri kuruluþlarý ya da soyluluðun veraset yoluyla kazanýlmamasý hakkýnda çok isabetli görüþler ileri sürer. Schweigger’in seyahatnamesinin o dönemde çok tutulmasýnda, bizzat yapmýþ olduðu çizimlerin de büyük katkýsý olmuþtur. Schweigger Ýstanbul’da gördüklerini bu naif resimlerde ayrýntýlarýyla ve gerçeðe sadýk kalarak saptar. Almanca yayýnlanýþýndan 396 yýl sonra Sahaftan Seçmeler Dizisi’nin dördüncü kitabý olarak Türkçe’de…
Aile
